Clopidogrel: update over de interactie met protonpompinhibitoren

Studies hebben gesuggereerd dat clopidogrel (Plavix en generische geneesmiddelen) minder effectief kan zijn bij patiënten behandeld met een geneesmiddel van de klasse van de protonpompinhibitoren (omeprazol, esomeprazol, lansoprazol, pantoprazol en rabeprazole: geneesmiddelen die gebruikt worden in de behandeling en preventie van een maagzweer). Nieuwe studies tonen aan dat alleen omeprazol en esomeprazol de bloedspiegels van clopidogrel  en de doeltreffendheid ervan kunnen verminderen. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) doet daarom nieuwe aanbevelingen met betrekking tot dit onderwerp.

Na analyse van nieuwe gegevens betreffende mogelijke interacties tussen clopidogrel [1] enprotonpompremmers (PPI’s) [2] , beveelt het EMA een aanpassing aan van de bestaande waarschuwing betreffende het gelijktijdige gebruik van clopidogrel-bevattende geneesmiddelen en PPI’s.

Clopidogrel is een bloedplaatjesaggregatieremmer en wordt gebruikt ter preventie van bloedklontervorming, welke oorzaak kan zijn vanhartaanvallen of beroertes. Clopidogrel wordt in het lichaam door het CYP2C19-enzym omgezet in zijn werkzame vorm. PPI’s zijn geneesmiddelen die worden gebruikt in het kader van de preventie en behandeling van maagzweren en kunnen verkrijgbaar zijn zonder voorschrift in sommige landen van de Europese Unie. Aangezien pyrosis (brandend maagzuur) en maagzweren een mogelijke bijwerking van clopidogrel zijn, nemen patiënten, behandeld met clopidogrel, ook vaak PPI’s om deze symptomen te voorkomen of te verlichten.

Na de publicatie van observationele studies waaruit bleek dat PPI’s de doeltreffendheid van clopidogrel kunnen verminderen, door de omzetting in zijn actieve vorm te belemmeren, heeft het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP) van het Geneesmiddelenbureau in mei 2009 een aanpassing van de samenvatting van de productkenmerken (SKP) en bijsluiter aanbevolen voor alle geneesmiddelen op basis van clopidogrel in die zin dat gelijktijdig gebruik van PPI’s en clopidogrel af te raden is tenzij de combinatie absoluut noodzakelijk is.

Sindsdien heeft het EMA kennis genomen van de resultaten van een aantal nieuwe onderzoeken, waaronder enkele die de klinische relevantie van interacties tussen PPI’s als klasse en clopidogrel in vraag stellen. Echter, in twee studies die eind augustus 2009 voltooid werden, werd het effect van omeprazol op de bloedwaarden van de actieve vorm van clopidogrel onderzocht. Deze studies bevestigen dat omeprazol de waarden van de actieve vorm van clopidogrel in het bloed kan verlagen en de anti-aggregerende werking vermindert, wat de conclusie ondersteunt dat er wel degelijk een wisselwerking bestaat tussen clopidogrel enerzijds en omeprazol of esomeprazol anderzijds.

Rekening houdend met alle momenteel beschikbare informatie, concludeerden het CHMP en de Pharmaco vigilance Working Party dat er geen voldoende reden is om de waarschuwing toe te passen op alle PPI’s. De waarschuwing die van toepassing was op de PPI-klasse wordt vervangen door een waarschuwing waarin staat dat enkel het gelijktijdig gebruik van clopidogrel en omeprazol of esomeprazol af te raden is. Het Comité adviseerde verder om een beschrijving van de resultaten van de twee recente studies waaruit de interactie tussen clopidogrel en omeprazol is gebleken, op te nemen in de SKP.

Contact: vig@fagg-afmps.be  



[1] Beschikbaar in de Europese Unie onder de namen Plavix en Iscover, en als generische geneesmiddelen.

[2] Omeprazol en zijn S-isomer esomeprazol, lansoprazol, pantoprazol en rabeprazol.

Laatste update op 25/03/2010