Lijst van erkende bloedinstellingen

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de erkende bloedinstellingen in België in toepassing van de wet van 5 juli 1994 betreffende bloed en bloedderivaten van menselijke oorsprong.

Laatste update: 03 april 2024

Bloed en bloedbestanddelen

Overal in België wordt er continu bloed ingezameld door erkende bloedinstellingen via donorcentra of mobiele collecten. Bloed en bloedderivaten worden op verschillende manieren gebruikt in de gezondheidszorg bv. bij bloedtransfusies, voor de aanmaak van geneesmiddelen of voor wetenschappelijk onderzoek. Daarom is het belangrijk dat er altijd voldoende bloed in voorraad is en de kwaliteit en veiligheid wordt gewaarborgd.

Bloedinstelling

Bloed en bloedderivaten kunnen slechts worden ingezameld en getest, ongeacht de bestemming ervan, en worden bewerkt, opgeslagen en gedistribueerd als ze voor transfusie zijn  bestemd door een erkende bloedinstelling    

Deze bloedinstellingen worden erkend door de minister van Volksgezondheid bij ministerieel besluit, telkens voor een periode van maximum twee jaar. De erkenningen worden toegekend bij toepassing van de wet van 5 juli 1994 betreffende bloed en bloedderivaten van menselijke oorsprong.

Inspecties voor veilig bloed

De Europese regelgeving (richtlijn 2002/98/EG artikel 8) vereist dat de bloedinstellingen tweejaarlijks worden geïnspecteerd. Aan de hand van inspecties wordt er toezicht gehouden op de bloedinstellingen in het kader van de naleving van de wet van 5 juli 1994 betreffende bloed en bloedderivaten van menselijke oorsprong en zijn uitvoeringsbesluiten. Verkeerde afname of gebruik van bloed  levert risico’s op voor de veiligheid van donoren en patiënten. De inspectiediensten van het FAGG houden daarom toezicht op de bloedinstellingen voor bloed dat weer wordt toegepast bij de mens, wordt gebruikt voor de bereiding van geneesmiddelen of voor wetenschappelijk onderzoek met toepassing op de mens, zodat kwaliteit en veiligheid voorop blijven staan.

Bloedtransfusies

Bloed bestaat voor ongeveer 45 % uit cellen en 55 % vloeistof. Er zijn drie soorten bloedcellen: rode bloedcellen (erytrocyten), witte bloedcellen (leukocyten) en bloedplaatjes (trombocyten). Volbloed wordt na de donatie gescheiden in drie verschillende fracties: erytrocytenconcentraat, plasma en bloedplatjesconcentraat. Er kunnen ook specifieke afnames plaatsvinden van plasma (plasmaferese), bloedplaatjes (cytaferese) en granulocyten, een type witte bloedcel.

• Erytrocyten
  Rode bloedcellen zijn verantwoordelijk voor het zuurstoftransport vanuit de longen naar de andere organen. Een transfusie met rode bloedcellen wordt gebruikt om het zuurstoftransport te verhogen bij ernstig bloedverlies en bloedarmoede.
• Bloedplaatjes
  Bloedplaatjes spelen een belangrijke rol bij de stolling van het bloed en worden gebruikt voor de preventie of behandeling van een bloeding bij een ernstig tekort aan bloedplaatjes, bijvoorbeeld bij leukemie of bepaalde kankers.
• Leukocyten
  Witte bloedcellen zijn onze immuniteitscellen. De granulocyten uit aferese worden gebruikt bij de behandeling van ernstige bacteriële infecties of infecties met gisten of schimmels bij patiënten met te weinig of niet goed werkende granulocyten.
• Plasma
  De vloeistof in het bloed heet plasma. In het plasma zijn mineralen, koolhydraten, vitaminen, vetten en veel soorten eiwitten aanwezig. Het plasma kan worden verwerkt tot virus-geïnactiveerd plasma voor de behandeling van verschillende ziektes of gebruikt worden voor de bereiding van stabiele plasmaderivaten.

Het afgenomen bloed moet verschillende behandelingen en specifieke controles ondergaan voordat het kan worden gebruikt. De inspecties hebben ook tot doel om na te gaan of de strikte regels die wettelijk zijn bepaald voor deze behandelingen en controles correct worden toegepast door de bloedinstellingen, zodat de kwaliteit en veiligheid van de bloedderivaten verzekerd blijft.

Geneesmiddelen uit bloed

Bloedplasma kan ook worden gebruikt voor de bereiding van stabiele plasmaderivaten. Van enkele ziekten is bekend dat patiënten ziek zijn omdat zij sommige eiwitten missen. Bloedplasma is dus ook een grondstof voor de productie van geneesmiddelen tegen deze ziekten. Het plasma wordt via fractionering omgezet naar stabiele plasmaderivaten, zoals stollingsfactoren, immunoglobulinen en albumine oplossingen. Deze stabiele plasmaderivaten worden verder verwerkt tot biologische geneesmiddelen.

Door middel van een inspectie wordt daarom ook beoordeeld of de plasmafractioneerder voldoet aan Good Manufacturing Practices (GMP). Deze Europese richtlijnen bewaken de kwaliteit van geneesmiddelen.

Bloed voor wetenschappelijke doeleinden

Bloed en bloedderivaten kunnen ook worden gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden.

Enkel erkende bloedinstellingen kunnen bloed en bloedderivaten voor wetenschappelijk onderzoek met toepassing op de mens distribueren. Hierbij zijn de algemene bepalingen van de Wet van 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon van toepassing.

Bloed dat uitsluitend is bestemd voor gebruik in wetenschappelijk onderzoek zonder toepassing op de mens, moet in een biobank worden bewaard.