Vanaf maart 2024 mogen pethidine en piritramide alleen nog in ziekenhuizen worden afgeleverd. Deze stoffen zullen dus niet meer verkrijgbaar zijn in apotheken opengesteld voor het publiek, maar alleen in ziekenhuisapotheken.
Het gebruik van pethidine en piritramide heeft enkel een plaats binnen het ziekenhuis. Daarom heeft het FAGG het richtsnoer "Afleveringswijze en verpakkingsgrootte van opioïde pijnstillers in België" (gepubliceerd op 3 februari 2022) bijgewerkt en zullen de vergunningen voor het in de handel brengen van pethidine en piritramide worden aangepast.
Tijdens deze overgangsperiode moeten de zorgverleners hun ambulante patiënten die worden behandeld met pethidine of piritramide informeren over alternatieve behandelingsmogelijkheden.
Aanbeveling voor patiënten
Patiënten worden aangeraden om hun arts te raadplegen om een alternatieve behandeling of geleidelijke stopzetting van de behandeling te overwegen. De patiënt mag de behandeling niet abrupt stopzetten.
Informatie voor gezondheidszorgbeoefenaars
Pethidine en piritramide zijn zuivere opioïd-agonisten die worden gebruikt bij de behandeling van matige tot ernstige acute pijn en worden in België in injecteerbare vorm op de markt gebracht.
Vanaf maart 2024 wordt de aflevering van pethidine en piritramide beperkt tot ziekenhuizen. Gezondheidszorgbeoefenaars worden verzocht om in de komende maanden hun patiënten die worden behandeld met piritramide of pethidine te informeren over deze verandering en de beste alternatieve behandelingsmogelijkheden met hen te bespreken.
Er kan afhankelijkheid optreden na toediening van pijnstillers die opioïden bevatten. De arts moet een beroep doen op zijn of haar klinische ervaring om de meest geschikte alternatieve behandeling te bepalen, ofwel door de dosis van piritramide of pethidine af te bouwen met de bedoeling om de behandeling met opioïden te stoppen, ofwel door over te schakelen op een alternatieve behandeling met een ander opioïd om eventuele ontwenningsverschijnselen te voorkomen. Het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) heeft recent een Folia (juni 2021) en een e-learningcursus gepubliceerd over de geleidelijke afbouw van opioïden bij chronische pijn.
Als een geleidelijke afbouw moeilijk blijkt te zijn, wordt aanbevolen om advies te vragen aan een pijnspecialist of aan een arts die is gespecialiseerd in verslavingszorg. Voor sommige patiënten die lange tijd piritramide of pethidine hebben gebruikt, kan extra medisch toezicht bij de stopzetting van de behandeling of de overschakeling op een andere behandeling vereist zijn. Het kan eventueel nodig zijn om de patiënt door te verwijzen naar een pijnkliniek of naar een centrum voor verslavingsbehandeling en revalidatie (Brussel, Vlaanderen en Wallonië).
Meer informatie
1. Het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) heeft aanbevelingen opgesteld over het gebruik van opioïden.
• Het rationeel gebruik van opioïden bij chronische pijn, consensusvergadering van het RIZIV van 6 december 2018 (samenvatting/lange tekst).
2. Het BCFI heeft aanbevelingen opgesteld over het gebruik van opioïden.
• Folia Pharmacotherapeutica februari 2018
• Folia Pharmacotherapeutica februari 2019
• Folia Pharmacotherapeutica juni 2021