Flash VIG-news: goed gebruik van pijn- en koortsmedicatie

Datum: 03/03/2020

Sommige pijnstillers (paracetamol, vrij te verkrijgen niet-steroïdale middelen tegen ontsteking (NSAID’s) en acetylsalicylzuur) worden vaak zonder medisch advies gebruikt bij pijn en koorts. Om het correcte gebruik van deze geneesmiddelen te verbeteren, vestigt het FAGG de aandacht op een aantal voorzorgsmaatregelen. Het FAGG herinnert ook vergunninghouders  aan de recent geactualiseerde richtlijnen voor geneesmiddelen met paracetamol.

De Franse bevoegde geneesmiddelenautoriteit (Agence nationale de sécurité du médicament et des produits de santé - ANSM) heeft besloten dat patiënten vanaf 15 januari 2020 vrij verkrijgbare geneesmiddelen op basis van paracetamol, aspirine (acetylsalicylzuur) en ibuprofen niet langer zelf uit de rekken kunnen nemen in de apotheek. Het ANSM wil met deze maatregel de raadgevende rol van de apotheker versterken bij het goede gebruik van deze geneesmiddelen. In Belgische apotheken hebben patiënten nooit directe toegang tot geneesmiddelen, maar het FAGG herinnert patiënten en gezondheidszorgbeoefenaars graag aan enkele belangrijke aandachtspunten om het correcte gebruik van pijn- en koortsmedicatie te verbeteren.

Paracetamol: opgepast voor overdosering
Paracetamol is klassiek de eerste keuze bij pijn en koorts, vooral dankzij het relatief gunstig veiligheidsprofiel bij een normale dosis. Bij overdosering kan paracetamol wel ernstige leverschade veroorzaken, eventueel met een levertransplantatie of fatale afloop tot gevolg. Daarom is het belangrijk om de dosering en gebruiksaanwijzing in de samenvatting van de kenmerken van het product (SKP) en de bijsluiter voor het publiek te respecteren.

  • Gebruik de laagste doeltreffende dosering om pijn of koorts te verminderen, gedurende een zo kort mogelijke periode. Respecteer de maximale dosis per inname en per 24 uur, het minimale interval van 4 uur tussen 2 innamen en de maximale behandelingsduur bepaald in de bijsluiter.
  • Controleer of paracetamol aanwezig is in andere geneesmiddelen die door de patiënt worden ingenomen. Dit om overdosering door onbedoelde inname van paracetamol onder verschillende specialiteitsnamen te vermijden.
  • In aanwezigheid van risicofactoren kan levertoxiciteit al optreden bij lagere hoeveelheden ingenomen paracetamol (o.a. laag lichaamsgewicht < 50 kg bij volwassenen, leverinsufficiëntie, chronisch alcoholgebruik, ernstige nierinsufficiëntie, vasten, chronische ondervoeding) (02.2018 – BCFI).
  • Zwangere vrouwen kunnen paracetamol gebruiken als dat klinisch noodzakelijk is en ze de gebruiksvoorwaarden respecteren: de laagst mogelijke effectieve dosis, zo kort mogelijk en met de laagst mogelijke frequentie.

NSAID’s en acetylsalicylzuur: zo kort mogelijk
Net zoals bij paracetamol is het ook bij NSAID’s en acetylsalicylzuur belangrijk om de dosering en gebruiksaanwijzing van de SKP en de bijsluiter voor het publiek te respecteren.

  • Gebruik de laagste doeltreffende dosis voor een zo kort mogelijke periode. Stop de behandeling zodra de symptomen verdwijnen en respecteer de maximale behandelingsduur zoals bepaald in de bijsluiter.
  • Neem geen twee verschillende ontstekingsremmers tegelijk in.
  • Vermijd het gebruik van deze geneesmiddelen bij varicella (windpokken of waterpokken) of zona (gordelroos). Er bestaat een verhoogde kans op ernstige huidcomplicaties.
  • Deze geneesmiddelen gebruiken tijdens een zwangerschap, is af te raden. Zwangere vrouwen mogen ze absoluut niet gebruiken in het derde trimester van hun zwangerschap.

NSAID’s en acetylsalicylzuur kunnen ernstige gastro-intestinale (spijsverteringstelsel), renale (nieren) en cardiovasculaire (hart en bloedvaten) bijwerkingen veroorzaken (09.2014 – BCFI). Het ANSM vestigde onlangs de aandacht op het risico van ernstige infectieuze complicaties bij gebruik van ibuprofen en ketoprofen (10.2019 - BCFI). Dit risico wordt momenteel verder onderzocht op Europees niveau, het FAGG communiceert de resultaten zodra de analyse is beëindigd.

Het FAGG vraagt gezondheidszorgbeoefenaars en patiënten om bijwerkingen te melden.

Richtlijnen voor vergunninghouders recent bijgewerkt
Het FAGG herinnert vergunninghouders aan de richtlijnen die het opstelde voor geneesmiddelen die paracetamol bevatten. De bedoeling van dit document is om de minimale veiligheidsinformatie in de SKP en de bijsluiter voor het publiek van deze geneesmiddelen te harmoniseren. Deze richtlijnen zijn recent bijgewerkt na aanbevelingen van het PRAC (Pharmacovigilance Risk Assessment Committee) van het EMA (European Medicines Agency) voor paracetamol.

Meer informatie

Laatste update op 09/03/2020