Internationale week sensibilisering voor verstandig gebruik van antibiotica: ook in diergeneeskunde

Datum: 20/11/2019

Van 18 tot 24 november 2019 is het de internationale week van de sensibilisering voor verstandig gebruik van antibiotica. Niet alleen bij mensen, maar ook bij dieren. Het antibioticagebruik in de diergeneeskunde daalde de voorbije jaren fors, maar de strijd is nog niet gestreden.

Minder antibiotica gebruiken is absoluut noodzakelijk. Alleen zo kunnen we de resistentie voor antibiotica verder doen dalen en de gezondheid van mens en dier veiligstellen.

Visie 2020-plan en antibioticaconvenant: 3 doelstellingen
In het Visie 2020-plan van het kenniscentrum voor antibioticagebruik en -resistentie bij dieren (AMCRA) uit 2014 staan drie doelstellingen voor minder antibioticagebruik in de diergeneeskunde. Die doelstellingen zijn ook opgenomen in het antibioticaconvenant uit 2016 tussen de federale overheid en de verschillende partners die betrokken zijn bij het gebruik van antibiotica in de diergeneeskunde, zoals landbouworganisaties, dierenartsenverenigingen, dierengezondheidsorganisaties en andere schakels uit de dierlijke productiekolom.

35,4 % minder antibioticagebruik, al 2 doelstellingen behaald
Een eerste doelstelling, 50 % minder dierenvoeders gebruiken waar antibiotica in zitten tegen 2017, werd in 2017 behaald. Ten opzichte van het referentiejaar 2011 lag het gebruik van die dierenvoeders in 2018 maar liefst 69,8 % lager. Ook de tweede doelstelling, tegen 2020 75 % minder antibiotica gebruiken die uiterst belangrijk zijn voor de menselijke gezondheid (zogenaamde kritische antibiotica) werd al in 2017 behaald. De daling sinds 2011 bedraagt 79,1%, ook al steeg het gebruik van kritische antibiotica in 2018 licht omdat ze iets meer zijn gebruikt bij pluimvee. De derde doelstelling is het totale antibioticagebruik in de diergeneeskunde met 50 % verminderen ten opzichte van 2011. Tussen 2011 en eind 2018 daalde het antibioticagebruik bij dieren in België met 35,4%. De grootste daling gebeurde tussen 2017 en 2018: 12,8%. Nog 14,6% te gaan dus om de 50 %-doelstelling te behalen voor het einde van 2020.

Grootgebruikers gericht aanpakken door benchmarking
In 2019 stuurde het FAGG alle dierenartsen die varkens, pluimvee of vleeskalveren behandelen voor het eerst een rapport dat aangeeft hoeveel antibiotica zij voorschrijven in vergelijking met andere dierenartsen. Ook de veehouders zelf ontvingen, net als in 2018, rapporten over het antibioticagebruik in hun bedrijf. Die benchmarking helpt om grootgebruikers en grootverschaffers te identificeren en gericht te begeleiden, wat zorgt voor een lager en rationeler antibioticagebruik. Op initiatief van de betrokken kwaliteitslabels kunnen sinds 1 oktober 2018 ook melkveehouders hun antibioticagebruik registreren via AB Register (Vlaanderen) en BIGAME (Wallonië). Melkveehouders die een volledig jaar hebben geregistreerd, kunnen een eerste benchmarkrapport verwachten begin 2020.

Tweede actieplan in de maak
Het Visie 2020-plan loopt ten einde, maar een tweede actieplan staat nu al in de steigers. Het AMCRA 2024-plan breidt het huidige beleid voor registratie en benchmarking van antibioticagebruik uit naar meer diersoorten, ook gezelschapsdieren. Het nieuwe plan zal samen met de acties van de overheid deel uitmaken van een “One Health” nationaal actieplan voor antimicrobiële resistentie. Dat “One Health”-plan verenigt alle acties voor volksgezondheid, diergeneeskunde en leefmilieu in België.

Laatste update op 20/11/2019