Van 18 tot 24 november 2021 loopt de internationale week van de sensibilisering voor rationeel gebruik van antibiotica. Het gebruik van antibiotica bij dieren is de laatste jaren fors gedaald. De dierlijke sector implementeert het Belgische actieplan One Health in de strijd tegen antimicrobiële resistentie. Het plan bouwt voort op de geboekte vooruitgang, maar legt ook de nadruk op de uitdagingen die er nog zijn.
In België werd al een grote vooruitgang geboekt in het gebruik van antibiotica bij dieren dankzij duidelijke en ambitieuze reductiedoelstellingen. Deze doelstellingen werden in 2014 gepubliceerd in het plan Visie 2020 van het Kenniscentrum voor antibioticumgebruik en -resistentie bij dieren (AMCRA). Er werden ook reductiedoelstellingen opgenomen in het antibioticumconvenant 2016-2020 tussen de federale overheidsdiensten en de verschillende partners betrokken bij het antibioticumgebruik in de diergeneeskunde.
In België werd sinds 2011 een reductie vastgesteld van:
• -40,2 % voor alle antibiotica;
• -70,1 % voor de kritisch belangrijke antibiotica;
• -70,4 % voor de voedselproducerende dieren die met antibiotica worden behandeld.
Na een stagnatie in 2020 toont de barometer van Sanitel-Med een reductie in het gebruik van antibiotica in 2021, en ook van de kritisch belangrijke antibiotica en van colistine.
Het AMCRA publiceerde het nieuwe antibioticumreductieplan, Visie 2024, dat nieuwe reductiedoelstellingen voorziet voor de dierlijke sector, die ook werden opgenomen in het nieuwe antibioticumconvenant 2021-2024, met engagement van de sectoren en de overheid.
De reductiedoelstellingen voor eind 2024 zijn:
1. diersoortspecifieke reductiedoelstellingen op bedrijfsniveau en maximum 1 % alarmgebruikers;
2. reductie van 65 % in het totale antibioticumgebruik ten opzichte van 2011;
3. maximaal gebruik van 1 milligram colistine per kilogram biomassa;
4. reductie van 75 % in het gebruik van voedselproducerende dieren die met antibiotica worden behandeld ten opzichte van 2011;
5. reductie van 75 % in het gebruik van de kritisch belangrijke antibiotica ten opzichte van 2011.
Het nationaal actieplan One Health, in de strijd tegen antibioticumresistentie, integreert de doelstellingen en acties van de dierlijke en humane sector en van het leefmilieu.
Het plan wordt gecoördineerd door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (FOD VVVL) en bevordert de samenwerking tussen de drie sectoren, en ook tussen de verschillende federale overheidsdiensten en gefedereerde entiteiten. Het actieplan One Health bouwt voort op de geboekte vooruitgang, maar focust ook op de uitdagingen die er nog zijn. Het AMCRA, de bevoegde federale autoriteiten en de veterinaire en diergezondheidssector zijn verheugd over de mogelijkheden die het plan zal bieden om de strijd tegen antibioticumresistentie te verbeteren.
Meer informatie
• AMCRA
• FAVV
• FAGG
• FOD VVVL
Fabiana Dal Pozzo
Coördinator AMCRA
+32 479 56 04 20
fabiana.dalpozzo@amcra.be
Jeroen Dewulf
Voorzitter van de raad van bestuur van AMCRA
+32 476 49 70 40
jeroen.dewulf@ugent.be
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Antibioticumresistentie wordt veroorzaakt door het gebruik van antibiotica in de geneeskunde voor mensen en in de diergeneeskunde. Het is dus van essentieel belang om toe te zien op het verantwoord gebruik en de preventie en het gebruik van alternatieven te stimuleren in beide sectoren, zodat de gebruikte hoeveelheden dalen.
De overdracht van resistente bacteriën van dier op mens en omgekeerd, ook via de omgeving, maakt een globale en geïntegreerde aanpak noodzakelijk.
Het Kenniscentrum voor antibioticumgebruik en -resistentie bij dieren (AMCRA) wordt gesteund door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) en is de drijvende kracht achter verschillende initiatieven in de diergeneeskunde in België. AMCRA is het kenniscentrum voor antibioticumgebruik en -resistentie bij dieren in België.
De missie van AMCRA luidt:
1. een toename in antibioticumresistentie voorkomen om zo de gezondheid van mens en dier en het dierenwelzijn te beschermen;
2. ijveren naar een rationele reductie in het gebruik van antibiotica en streven naar een duurzaam antibioticumbeleid in de diergeneeskunde in België;
3. analyseren, communiceren en sensibiliseren.
De pijlers van de actieplannen Visie 2020 en Visie 2024 van het AMCRA zijn minder en verantwoord gebruik van antibiotica. Deze plannen zijn ontwikkeld om de antibioticumresistentie in de diergeneeskunde in België te verminderen. Het AMCRA heeft formularia uitgewerkt voor de voornaamste huisdiersoorten als antwoord op de noodzaak aan sensibilisering voor een goed antibioticumgebruik en om dierenartsen te begeleiden bij een duidelijke keuze voor de behandeling met antibiotica. De keuze voor antibiotica houdt rekening met verschillende criteria, waaronder het belang van een antibioticum voor de menselijke gezondheid.
Het convenant tussen de federale overheid en alle betrokken sectorpartners over de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector voor de periode 2021-2024 werd ondertekend door de federale overheid, vertegenwoordigd door de ministers van Volksgezondheid en van Landbouw, en door de verschillende sectororganisaties pharma.be, ABS, BFA, Boerenbond, FWA, de sectororganisaties (Landsbond Pluimvee en VEPEK), de dierenartsenverenigingen UPV, VeDa en SAVAB-Flanders, de diergezondheidsorganisaties DGZ en ARSIA, de lastenboekbeheerders Belbeef, Belplume, Belpork, BVK vzw, Codiplan, MilkBE, AB Register en AMCRA.
Een samenvatting van de resultaten en de activiteiten van het antibioticumconvenant