Tijdens zijn vergadering in juni 2024 is het Risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking van het Europees Geneesmiddelenbureau gestart met een herziening van de pijnstiller metamizol en heeft het een risico op secundaire maligniteiten van T-celoorsprong geïdentificeerd bij CAR T-celgeneesmiddelen.
Pijnstiller metamizol
Het Risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking (Pharmacovigilance Risk Assessment Committee, PRAC) van het Europees Geneesmiddelenbureau (European Medicines Agency, EMA) is gestart met een herziening van geneesmiddelen die de pijnstiller metamizol bevatten, na bezorgdheid dat de bestaande maatregelen om het bekende risico op agranulocytose te minimaliseren mogelijk niet effectief genoeg zijn.
Geneesmiddelen die metamizol bevatten zijn in een aantal landen van de Europese Unie (EU) vergund voor de behandeling van matige tot ernstige pijn en koorts. Het vergunde gebruik varieert van land tot land en gaat van de behandeling van pijn na operaties of verwondingen tot de behandeling van kankergerelateerde pijn en koorts.
Agranulocytose is een bekende bijwerking van geneesmiddelen die metamizol bevatten. Het gaat om een plotselinge, scherpe daling van een bepaald type witte bloedcellen: de neutrofielen. Dit kan leiden tot ernstige infecties met een mogelijk fatale afloop. Het wordt vermeld als een zeldzame (kan tot 1 op de 1 000 mensen treffen) of zeer zeldzame (kan tot 1 op de 10 000 mensen treffen) bijwerking in de samenvatting van de kenmerken van het product (SKP) en de bijsluiter van de diverse vergunde producten. De maatregelen om dit risico te beperken verschillen van land tot land.
In België is het enige vergunde geneesmiddel dat metamizol bevat in de handel onder de naam Novalgine.
Meer informatie vindt u op de website van het EMA.
CAR T-celgeneesmiddelen
Het PRAC is tot de conclusie gekomen dat secundaire maligniteiten van T-celoorsprong (een nieuwe kanker, anders dan de vorige, die begint in een type witte bloedcellen van het immuunsysteem genaamd T-cellen) kunnen optreden na behandeling met chimere antigeenreceptor (CAR) T-celgeneesmiddelen.
Het Comité beoordeelde gegevens over 38 gevallen van secundaire maligniteit van T-celoorsprong, waaronder T-cellymfoom en leukemie, gerapporteerd onder ongeveer 42 500 patiënten die zijn behandeld met CAR T-celgeneesmiddelen. In de helft van de gevallen werden weefselmonsters getest, waarbij in zeven gevallen de aanwezigheid van de CAR-constructie werd aangetoond. Dit suggereert dat het CAR T-celgeneesmiddel betrokken was bij de ontwikkeling van de ziekte. De secundaire maligniteiten van T-celoorsprong zijn gemeld binnen enkele weken tot enkele jaren na toediening van CAR T-celgeneesmiddelen. Patiënten die met deze geneesmiddelen worden behandeld, moeten levenslang worden gecontroleerd op nieuwe maligniteiten.
CAR T-celgeneesmiddelen behoren tot een type gepersonaliseerde kankerimmunotherapie waarbij een type witte bloedcellen (T-cellen) van een patiënt opnieuw wordt geprogrammeerd en geïnjecteerd om de kanker aan te vallen.
Zes CAR T-celproducten zijn goedgekeurd in de Europese Unie (EU): Abecma, Breyanzi, Carvykti, Kymriah, Tecartus en Yescarta. Deze geneesmiddelen worden gebruikt voor de behandeling van bloedkankers zoals B-celleukemie, B-cellymfoom, folliculair lymfoom, multipel myeloom en mantelcellymfoom bij patiënten bij wie de kanker is teruggekomen (recidief) of niet meer reageert op eerdere behandeling (refractair).
Sinds de goedkeuring wordt in de SKP en de bijsluiter meegedeeld dat patiënten die met deze geneesmiddelen worden behandeld secundaire maligniteiten kunnen ontwikkelen. De SKP, de bijsluiter en de risicomanagementplannen (Risk Management Plans, RMP’s) zullen worden bijgewerkt om de nieuwe informatie over secundaire maligniteit van T-celoorsprong op te nemen.
Van de zes bovengenoemde antitumorgeneesmiddelen die behoren tot de klasse van CAR T-celtherapieën die zijn vergund in de Europese Unie, zijn de volgende geneesmiddelen beschikbaar op de Belgische markt:
- Kymriah;
- Tecartus;
- Yescarta.
Nieuwe veiligheidsinformatie voor gezondheidszorgbeoefenaars: risico op secundaire maligniteiten van T-celoorsprong
Het PRAC besprak ook een rechtstreekse mededeling aan gezondheidszorgbeoefenaars (direct healthcare professional communication, DHPC) over CAR T-celgeneesmiddelen.
De DHPC zal de gezondheidszorgbeoefenaars op de hoogte brengen van de conclusie van de PRAC-herziening over secundaire maligniteiten van T-celoorsprong, inclusief chimere antigeenreceptor (CAR)-positieve maligniteiten.
De DHPC zal de gezondheidszorgbeoefenaars herinneren aan de noodzaak om patiënten levenslang te controleren op gevallen van secundaire maligniteiten.
De DHPC voor de CAR T-celgeneesmiddelen wordt doorgestuurd naar het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (EMA’s human medicines committee, CHMP) van het EMA. Na goedkeuring zullen de vergunninghouders de DHPC verspreiden onder de gezondheidszorgbeoefenaars volgens een overeengekomen communicatieplan met daarnaast een publicatie op de DHPC-pagina en in de nationale registers van de EU-lidstaten.
Meer informatie vindt u op de website van het EMA.