Het Risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking van het Europees Geneesmiddelenbureau evalueert momenteel retrospectieve observationele studie naar de risico's bij kinderen van vaders die in de drie maanden voorafgaand aan de conceptie zijn blootgesteld aan valproaat of een derivaat daarvan. De bestaande aanbevelingen en beperkingen voor het gebruik van valproaat en derivaten tijdens de zwangerschap, en de maatregelen om blootstelling tijdens de zwangerschap te vermijden, blijven van toepassing en zijn ongewijzigd.
Bij het Risicobeoordelingscomité voor geneesmiddelenbewaking (Pharmacovigilance Risk Assessment Committee, PRAC) van het Europees Geneesmiddelenbureau (European Medicines Agency, EMA) loopt momenteel een retrospectief observationeel onderzoek (EUPAS34201) naar de risico's op neurologische ontwikkelingsstoornissen (waaronder autismespectrumstoornissen) en aangeboren afwijkingen bij kinderen die zijn geboren uit vaders die in de drie maanden voorafgaand aan de conceptie zijn blootgesteld aan valproaat of een valproaatderivaat. Dit onderzoek is gebaseerd op Deense, Noorse en Zweedse registers (databanken). Het werd opgelegd aan farmaceutische bedrijven met ten minste één marktvergunning voor valproaat of valproaatderivaat na de Europese arbitrage (artikel 31) die in 2018 werd afgerond over het gebruik van valproaat en valproaatderivaten tijdens de zwangerschap.
De voorlopige resultaten van het onderzoek suggereren dat de risico's op neurologische ontwikkelingsstoornissen (maar niet op aangeboren afwijkingen) hoger kunnen zijn bij kinderen geboren uit vaders die in de drie maanden voorafgaand aan de conceptie zijn blootgesteld aan valproaat of een valproaatderivaat, in vergelijking met de risico's bij kinderen geboren uit vaders die in de drie maanden voorafgaand aan de conceptie zijn blootgesteld aan lamotrigine of levetiracetam (alternatieve behandelingen). Er blijven wel vragen bestaan over verschillende methodologische parameters die in de analyse zijn gebruikt en die gevolgen kunnen hebben voor de interpretatie van de onderzoeksresultaten.
Het PRAC heeft daarom de vergunninghouders verzocht om zo snel mogelijk bijkomende informatie en gecorrigeerde analyses in te dienen. Deze worden vanaf oktober 2023 verwacht.
Het EMA en de Europese bevoegde autoriteiten, waaronder het FAGG, zullen over dit onderwerp communiceren wanneer de beoordeling is afgerond, om patiënten en voorschrijvers te informeren over de conclusies en regelgevende acties die door het PRAC zullen worden aanbevolen.
De lopende beoordeling van de effecten op het kind na blootstelling van de vader aan valproaat of een valproaatderivaat heeft geen impact op de aanbevelingen die in 2018 zijn gedaan naar aanleiding van de arbitrageprocedure artikel 31. De lopende procedure heeft ook geen impact op de beperkingen voor het gebruik van valproaat en valproaatderivaten tijdens de zwangerschap. De maatregelen om blootstelling tijdens de zwangerschap aan geneesmiddelen die valproaat of een valproaatderivaat bevatten te vermijden, blijven van toepassing en zijn ongewijzigd. De mogelijke risico's van blootstelling via de vader aan valproaat of een valproaatderivaat zijn tijdens de arbitrageprocedure artikel 31 van 2018 niet beoordeeld.
Informatie voor patiënten
• Mannelijke patiënten die worden behandeld met geneesmiddelen die valproaat of een valproaatderivaat bevatten, moeten hun behandeling in geen geval stopzetten zonder dit met hun arts te bespreken. Dit zou kunnen leiden tot een plotselinge verergering van hun epilepsie (met grotere of frequentere aanvallen) of bipolaire stoornis waarvoor zij valproaat of een valproaatderivaat voorgeschreven hebben gekregen.
• Mannelijke patiënten die valproaat of een valproaatderivaat gebruiken en overwegen een kind te verwekken, wordt aangeraden dit met hun arts te bespreken. Hij/zij kan met hen de potentiële risico's en mogelijke alternatieve behandelingen bespreken.