Update en bijkomende verduidelijking - 03.04.2019
De hieronder vermelde aanbevelingen zijn de aanbevelingen van de Groupe de Pharmacologie Clinique Oncologique (GPCO) - Unicancer en het Réseau National de Pharmacogénétique Hospitalière (28.02.2018 – ANSM), die door het ANSM zijn doorgegeven in afwachting van de resultaten van de verschillende lopende onderzoeken. Ter informatie, de aanbevelingen van INCa/HAS, beschikbaar sinds december 2018, bevelen aan om enkel de hoeveelheid plasma-uracil te bepalen als fenotyperingstechniek, zonder de noodzaak van genotypering te vermelden. Op 15 maart heeft het Europees Geneesmiddelenbureau een arbitrageprocedure gestart om alle beschikbare gegevens te beoordelen en Europese aanbevelingen over dit onderwerp te formuleren (15.03.2019 - EMA).
De DPD fenotyperingstest voor U- en UH2-metingen is onlangs gevalideerd en wordt nu in enkele Belgische laboratoria uitgevoerd.
Het opsporen van een dihydropyrimidinedehydrogenase (DPD)-deficiëntie met gevalideerde screeningstesten vóór de start van een kankertherapie kan bijdragen tot een vermindering van de toxiciteit van fluoropyrimidines.
In Frankrijk hebben het Nationaal Kankerinstituut (Institut national du cancer - INCa) en de Hoge Gezondheidsautoriteit (Haute Autorité de Santé - HAS) aanbevelingen gepubliceerd voor het opsporen van een dihydropyrimidinedehydrogenase (DPD)-deficiëntie in het kader van chemotherapie met fluoropyrimidines. Om deze deficiëntie op te sporen, beveelt HAS het volgende aan:
- het opsporen van een DPD-deficiëntie vóór het starten van elke behandeling met 5-fluorouracil (5-FU) of capecitabine;
- de screening uitvoeren via fenotypering door in eerste instantie de hoeveelheid plasma-uracil (U) te bepalen (eventueel aangevuld met de verhouding dihydrouracil(UH2)/U) en hiermee de genotypering van de varianten *2A, *13, p.D949V en HapB3 te combineren;
- indien nodig de dosering verlagen bij de eerste kuur, in functie van de DPD-status, en een dosisverhoging overwegen voor de volgende kuren afhankelijk van de dosering die wordt verdragen door de patiënt (18.12.2018 - ANSM en december 2018 - INCa).
In België is momenteel de genotyperingstest voor mutaties van het dihydropyrimidinedehydrogenase-gen (DPYD) (sequentiebepaling van 9 van de 23 exons, waaronder de opsporing van de 4 aanbevolen polymorfismen) een routinetest die wordt uitgevoerd in laboratoria van universitaire ziekenhuizen. Deze test is opgenomen in de limitatieve lijst van centra voor antropogenetica en wordt terugbetaald door het RIZIV.
Momenteel wordt er in Belgische laboratoria gewerkt aan de ontwikkeling van de DPD-fenotyperingstest door meting van U en UH2.
Het gebruik van deze testen vóór de start van de behandeling kan helpen om de toxiciteit van fluoropyrimidines te verminderen. Deze toxiciteit vormt een echt probleem voor de volksgezondheid: deze kan de levenskwaliteit van de patiënten aantasten, een onderbreking of stopzetting van de kankerbehandeling vereisen en zelfs de levensverwachting van de zieken op het spel zetten.
Beschikbare specialiteiten in België:
- 5-fluorouracil: FLURACEDYL® en FLUOROURACIL ACCORD HEALTHCARE®
- Capecitabine: XELODA®, CAPECITABINE ACCORD® en CAPECITABINE EG®